Dyspozycja na wypadek śmierci w SKOK – nasz przywilej

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 02, wrzesień 2013 15:16

Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej w kasie lub banku może zadysponować zgromadzonymi na nich pieniędzmi na wypadek swojej śmierci. Jest to przywilej, z którego warto skorzystać.

Po śmierci posiadacza indywidualnego rachunku, umowa z bankiem czy kasą wygasa a środki są blokowane i lądują na nieoprocentowanym rachunku. Kwota zgromadzona na rachunku wchodzi w skład masy spadkowej, która po nim pozostała. Na szczęście ze spadku wyłącza się pieniądze wskazaną przez posiadacza konta w pisemnej dyspozycji uczynionej na wypadek śmierci oraz wypłaconą już po jego śmierci kwotę na pokrycie kosztów pogrzebu osobie, która poniosła je i przedstawiła rachunki.

Złożenie dyspozycji na wypadek śmierci jest możliwa w każdej kasie spółdzielczo-kredytowej, jak i banku. Różne są jednak opłaty, jakie wiążą się z wydaniem takiej dyspozycji. W większości przypadków opłata waha się między 10–20 zł.

Osoba, która jest beneficjentem środków powinna być przez nas o tym poinformowana, ponieważ musi się ona udać do kasy lub banku i przedstawić swój dowód osobisty, kopię dyspozycji na wypadek śmierci oraz akt zgonu osoby bliskiej. Bank czy kasa nie uczynią w tym kierunku nic.

Należy przy tym również pamiętać, że nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci podlega podatkowi od spadków i darowizn. Gdy kwota przekracza kwotę wolną od podatku (z uwzględnieniem zasady kumulacji wartości majątku nabytego ostatnio od tej samej osoby i w okresie 5 lat poprzedzających nabycie spadku), czyli w tym roku 9637 zł jesteśmy zobowiązani w przeciągu 6 miesięcy od nabycia praw majątkowych do złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych poprzez wypełnienie formularza SD-Z2.

Ponadto do zeznania należy dodać dokument potwierdzający otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek bankowy prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Jest to warunek zwolnienia nabywcy praw majątkowych od podatku, o którym trzeba pamiętać.

Ważne informacje:

1. Dyspozycja może dotyczyć kilku osób – wówczas podajemy konkretną sumę albo pewien procent środków zgromadzonych na koncie.
2. Do dyspozycji można wpisać wyłącznie osoby z najbliższej rodziny, czyli małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), rodzice, dziadkowie i rodzeństwo. Nie można zatem złożyć dyspozycji na wypadek śmierci na rzecz na przykład przyjaciela czy członka dalszej rodziny (w tym teściów).
3. Liczba dyspozycji nie jest ograniczona, jednak ściśle określono maksymalną kwotę, jaką można na ten cel przeznaczyć. Reguluje to artykuł 14 ustawy o SKOK: Kasa jest obowiązana wypłacić po śmierci członka kasy z jego wkładu członkowskiego i oszczędności: (...) kwotę nieprzekraczającą ogółem sumy przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w okresie 5 lat kalendarzowych poprzedzających wypłatę. Dla przykładu gdyby śmierć właściciela rachunku nastąpiła w styczniu 2013 to według tabeli publikowanej przez GUS maksymalna wartość sumy wypłat wynosi 60x3238,60 zł (średnia miesięczne wynagrodzenie z pięciu lat, 2008-2012), czyli 194316,12 zł. Oczywiście jeśli na koncie nie byłoby tyle pieniędzy, na ile dyspozycje wydał posiadacz, to wypłaty ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu.

UWAGA: Kwota maksymalna różni się od tej, jaką można uzyskać w banku. W przypadku banku wynosi ona 20-krotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku (ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny) za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Według danych opublikowanych w lipcu, przeciętne wynagrodzenie wynosiło 3803,60 zł, a więc suma dyspozycji osoby zmarłej w lipcu nie mogłaby być większa niż 76072 zł. 

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późniejszymi zmianami),
• ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późniejszymi zmianami),
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 września 2011 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 216, poz.1276),
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U.Nr 243, poz. 1762, z późniejszymi zmianami),
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. Nr 165, poz. 1371, z późniejszymi zmianami).
• ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. 2012 poz. 855, artykuł 14)